Ιαπωνία με τις Ανθισμένες Κερασιες – Πάσχα

«Οι κερασιές θα ανθίσουν και φέτος…»
Στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, οι ανθισμένες κερασιές
κατά τη διάρκεια του «Sakura Season»
αποτελούν μία από τις πιο μαγευτικές εικόνες του κόσμου.

Στην Ιαπωνία τα ανθισμένα δέντρα, και συγκεκριμένα οι κερασιές, γίνονται κάθε χρόνο αφορμή για
μια γιορτή σαν ζωγραφιά: το hanami. Η αρχή της άνοιξης σηματοδοτείται από την άνθιση των
κερασιών, κάτι που μεταφορικά μπορεί να ερμηνευτεί σαν ένα νέο ξεκίνημα για τους περισσότερους
Ιάπωνες. Σύμβολο της άνοιξης, οι κερασιές έχουν μία περίοδο ανθοφορίας που διαρκεί μόλις μία
εβδομάδα. Στο διάστημα αυτό οι κάτοικοι της χώρας γιορτάζουν το μεγαλείο της φύσης κι
οργανώνουν περιπάτους σε μέρη που κατακλύζονται από χρώματα και μυρωδιές.
Μικροί και μεγάλοι ξεχύνονται σε δημόσια πάρκα και πλατείες κάνοντας πικνίκ και απολαμβάνοντας
τις μαγικές εικόνες από τις ανθισμένες κερασιές που από μακριά μοιάζουν με ροζ σύννεφα.
Για την ακρίβεια, στην Ιαπωνία υπάρχουν πάνω από 100 ποικιλίες κερασιών που καλλιεργούνται σε
όλη τη χώρα, ομορφαίνοντας κήπους και πάρκα, με πιο γνωστή και διαδεδομένη την ποικιλία με την
ονομασία Somei Yoshino. Τα περισσότερα άνθη κερασιάς έχουν 5 πέταλα, παρ’ όλα αυτά μπορεί
κανείς να συναντήσει και ποικιλίες με 10 ακόμα και 20 πέταλα, τα οποία ονομάζονται yaezakura. Το
χρώμα των ανθών τους είναι απαλό ροζ και λευκό, αλλά υπάρχουν κι άλλα πιο σπάνια με σκούρα
ροζ, κίτρινα και πράσινα άνθη. Αγαπημένα μέρη για να απολαύσει κανείς το θέαμα των κερασιών
βρίσκονται στο Τόκιο, το Κιότο και την Οσάκα. Στο πιο παραδοσιακό Κιότο, βόρεια της πόλης, υπάρχει
το Μονοπάτι του Φιλοσόφου (Philosopher’s Path), αγαπημένο μέρος των κατοίκων της πόλης με
εκατοντάδες κερασιές. Στην Οσάκα, στο πάρκο Kema Sakuranomiya περίπου 5.000 δέντρα
βρίσκονται παράλληλα με τον ποταμό Okawa, καλύπτοντας αρκετά χιλιόμετρα κι εντυπωσιάζοντας
κάθε επισκέπτη.

Ο πόλεμος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ιαπωνική ιστορία. Πολλές γενιές πολέμησαν για τον έλεγχο
μέρους της χώρας. Οι πόλεμοι γίνονταν συνήθως για τη γη αφού μόνο το 20% του εδάφους ήταν
καλλιεργήσιμο.
Η ανάγκη για τον έλεγχο του εδάφους αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία για την ύπαρξη των Σαμουράι.
Οι Σαμουράι εμφανίζονται γύρω στον 9ο αιώνα. Αρχικά έχουν τη μορφή στρατιωτών στις υπηρεσίες
τοπικών αρχόντων.
Αργότερα, έχοντας αποκτήσει κάποια εξουσία και σημαντικό ρόλο στην Ιαπωνική κοινωνία,
αναπτύσσουν ιπποτικά χαρακτηριστικά και θέτουν τις βάσεις για έναν ηθικό Κώδικα που αργότερα θα
αναπτυχθεί στον περίφημο Κώδικα Bushido, το σύμβολο των Σαμουράι. Bushido σημαίνει “ο δρόμος του
πολεμιστή”. Ο Κώδικας αυτός μπορεί να θεωρηθεί ως μία σειρά απαγορεύσεων, προκειμένου να
διατηρηθεί η πειθαρχία.
Μέσα από αυτές τις απαγορεύσεις ο Σαμουράι ουσιαστικά απελευθερώνεται από τα δεσμά του υλικού
και φθαρτού κόσμου – για το Busido και για το Σαμουράι ο θάνατος είναι η αποκάλυψη του νοήματος
της ζωής.
Η φιλοσοφία του Bushido είναι ελευθερία από το φόβο. Από
αυτόν αντλούσε τη δύναμη να υπηρετεί τον κύριό του πιστά και
έντιμα και να πεθαίνει εάν είναι απαραίτητο.
Έως και τις αρχές του 18ου μ.Χ. αιώνα, οι εμφύλιοι πόλεμοι ήταν
συχνό φαινόμενο.
Το μήλον της έριδος ήταν συνήθως η θέση του Shogun.
Οι Σαμουράι ειδικεύτηκαν στην πάλη από άλογο αλλά και στη
σύγκρουση επί εδάφους.
Χρησιμοποιούσαν δύο είδη ξιφών: το μακρύ (daito-katana)
που ήταν μεγαλύτερο από 24 ίντσες και το κοντό (shotowakizashi)
12-24 ίντσες.
Πολλές φορές έδιναν τα ονόματά τους στα ξίφη τους καθώς
θεωρούσαν ότι αυτά αποτελούσαν την ψυχή της μάχης.
Στην αρχή η λεπίδα τους ήταν ευθεία ενώ αργότερα έγινε κυρτή
για να είναι αποτελεσματικότερα στη μάχη. Όσο για την
“λειτουργικότητά” τους: δοκιμάζονταν από τους ελεγκτές
(κόβοντας σημεία από ανθρώπινα πτώματα) και τα
αποτελέσματα καταγράφονταν συχνά στο nakago (κομμάτι
μετάλλων που συνδέει τη λεπίδα των ξιφών με τη λαβή).
Ο Σαμουράι δεν τραβούσε το σπαθί από τη θήκη χωρίς λόγο
και ποτέ δεν το επέστρεφε σ’ αυτή χωρίς τιμή.

Υπάρχει κάτι από το οποίο δεν
μπορούμε να δραπετεύσουμε
ποτέ όσο ζούμε και αυτό δεν
είναι ο εαυτός μας, όπως λένε
οι ψυχολόγοι, αλλά η ιστορία
μας.
Η Χιροσίμα σήμερα είναι μία
γοητευτική πόλη, πολύ ισχυρή
οικονομικά, με ενδιαφέρουσα
ζωή και κίνηση, με μοντέρνα
κτίρια και δυναμική βιομηχανία.
Για παράδειγμα εκεί
κατασκευάζονται και τα αυτοκίνητα Mazda. Όμως τι είναι όλα αυτά και τι είναι η πρότερη ιστορία ης
ίδρυσής της, μπροστά στο γεγονός της 6ης Αυγούστου 1945 που καταστρέφοντάς της ολοσχερώς και
αφανίζοντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού της μέσα σε δευτερόλεπτα έκανε το όνομά της συνώνυμο
της παγκόσμιας παγωμάρας απέναντι σε αυτό που λέμε επιστήμη;
«Διακυβεύεται η μοίρα του πολιτισμού μας. Έχουμε απόλυτη επίγνωση ότι αντιμετωπίζουμε ένα τεράστιο
εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε μόλις μερικούς μήνες και όχι σε
χρόνια ή δεκαετίες όπως συνήθως συμβαίνει», έγραψε ο Αϊνστάιν σε μία από τις 4 περίφημες επιστολές
του προς πιθανούς χρηματοδότες 14 μήνες μετά τη ρήψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα,
προκειμένου να τους πείσει να συνδράμουν σε μία τεράστια εκστρατεία για την πλήρη κατάργηση της
ατομικής βόμβας. Ο νομπελίστας φυσικός είχε βοηθήσει στην κατασκευή της κατά τη διάρκεια του Β’
Παγκοσμίου Πολέμου…
Εκείνο το πρωί, ημέρα Δευτέρα, 6 Αυγούστου 1945, ο ειδικά εκπαιδευμένος αμερικανός σμήναρχος Πολ
Τίμπετς, οδήγησε ένα βομβαρδιστικό τύπου B29, με το όνομα της μητέρας του Enola Gay πάνω από την
πόλη Χιροσίμα, που είναι η πρωτεύουσα του νησιού Χόνσου, του μεγαλύτερου της μητροπολιτικής
Ιαπωνίας. Κοιτάζοντας την πόλη που μόλις ξυπνούσε, στις 8.15 ακριβώς, απελευθέρωσε πάνω από τον
οικισμό τη βόμβα ουρανίου, με την κωδική ονομασία Αγοράκι (Little Boy). Μόλις 45 δευτερόλεπτα
αργότερα, η βόμβα εξερράγη 600 μέτρα
πάνω από τη Χιροσίμα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι
το 70% της έκρηξης εκτονώθηκε στη
θάλασσα και εάν αυτό δεν είχε συμβεί τίποτα
δεν θα είχε μείνει όρθιο.
Όταν έπεσε το Αγοράκι στη Χιροσίμα, μία
φωτεινή λάμψη τύφλωσε το πλήρωμα του
βομβαρδιστικού και κατόπιν σχηματίστηκε
πάνω από το σημείο της έκρηξης ένα κόκκινο
νεφέλωμα σε σχήμα μανιταριού. Το ωστικό
κύμα, σε συνδυασμό με τη θερμότητα που
εκλύθηκε, κονιορτοποίησε τα πάντα σε
έκταση 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Επί
τόπου σκοτώθηκαν πάνω από 20.000
στρατιώτες και 78.000 άμαχοι. Ο θάνατός
τους προήλθε από ολική εξαέρωση ή τήξη… Οι αγνοούμενοι ξεπέρασαν τις 13.000 και οι βαριά
τραυματίες τις 10.000. Τους επόμενους μήνες, περίπου 60.000 κάτοικοι της Χιροσίμα έχασαν τη ζωή τους
από τραύματα ή έκθεση σε ραδιενέργεια. Επί του συνόλου των θανάτων εκτιμάται ότι το 60% οφείλεται
στην αρχική θερμοκρασία, το 20% σε μηχανικό τραυματισμό εξαιτίας του ωστικού κύματος και το
υπόλοιπο 20% στη ραδιενέργεια. Βεβαίως από εκείνο το πρωί του 1945 μέχρι σήμερα, χιλιάδες ακόμη
θύματα της ατομικής βόμβας (=χιμπακούσα) έχουν πεθάνει από ασθένειες που προκάλεσε το Αγοράκι,
όπως λευχαιμία, λέμφωμα, καρκίνος των πνευμόνων και άλλα είδη καρκίνου. Όσο για τις υλικές ζημιές,
το 69% των οικοδομημάτων της Χιροσίμα καταστράφηκε εντελώς και ένα άλλο 6,6% υπέστη σοβαρά
πλήγματα.
Μετά την πυρηνική επίθεση η Χιροσίμα ξαναχτίστηκε. Το κοντινότερο κτίριο στο σημείο της έκρηξης που
έμεινε όρθιο μετονομάστηκε «Θόλος Γκενμπάκου» ή «Ατομικός Θόλος» και σήμερα αποτελεί τμήμα του
Μνημείου Ειρήνης της Χιροσίμα. Οι δημοτικές αρχές της πόλης συνεχίζουν να υποστηρίζουν την
κατάργηση όλων των πυρηνικών όπλων.
Το 1959, βγήκε στους γαλλικούς κινηματογράφους μία από τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών.
Ο τίτλος της ήταν «Χιροσίμα, αγάπη μου». Τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο Αλέν Ρενέ και το πρωτότυπο
σενάριο η Μαργκερίτ Ντιράς. Σε αυτή την ταινία, μια γαλλίδα ηθοποιός βρίσκεται για λίγες μέρες στην
ανοικοδομημένη Χιροσίμα και ερωτεύεται έναν ιάπωνα αρχιτέκτονα. Το ειδύλλιο είναι σύντομο. Αιτία του
χωρισμού; Η αιώνια αλήθεια, πως το ατομικό συνδέεται πάντα με το συλλογικό. Μ΄άλλα λόγια, απ΄όλα
μπορείς να γλυτώσεις, αλλά όχι από την ιστορία σου.