Ρουμανία Οδικό Σεπτέμβριος

Η ελληνική κοινότητα στο Μπρασόβ

Η πόλη Μπρασόβ, η πρώην Στεφανούπολη, φημισμένο πολυεθνικό και πολιτιστικό κέντρο είχε, στη διάρκεια του χρόνου, έντονες σχέσεις με τους Έλληνες, με την ιστορία τους, με τον πολιτισμό τους και με την ελληνική γλώσσα, γεγονός αποδεδειγμένο από τα έγγραφα που υπάρχουν στο Μουσείο το οποίο βρίσκεται στη περιοχή Σκέι του Μπρασοβ, στα έγγραφα του Κρατικού Αρχείου και σε άλλα μέρη στα οποία η πρόσβαση δεν είναι πολύ εύκολη για οποιονδήποτε.

Από τον 15ο αιώνα ακόμα, αναφέρεται η ύπαρξη ενός σχολείου στο οποίο τα μαθήματα διδασκόταν στην ελληνική γλώσσα και του οποίου μαθητές ήταν τα παιδιά των Ελλήνων που ζούσαν στην πόλη του Μπρασόβ. Σ’ αυτό το σχολείο μαθαίνανε και τα παιδιά των Γερμανών, των Ούγγρων και, πολύ αργότερα, των Ρουμάνων. Τα ελληνικά διδασκόταν και σε άλλα σχολεία, όμως όχι δωρεάν, αλλά πληρώνοντας μέχρι και 20 φιορίνια. Το 18ο αιώνα οι Έλληνες έμποροι που είχαν εγκατασταθεί στη Στεφανούπολη ιδρύσαν ένα νοσοκομείο, ένα σχολείο, καταστήματα και σπίτια.

Το 1730 στο κάστρο της Στεφανούπολη υπήρχε μόνο ένα μικρό ορθόδοξο παρεκκλήσι, σε ένα νοικιασμένο σπίτι, στην οδό Târgu Boilor, που άνηκε στους Έλληνες και στο οποίο προσκυνούσαν μόνο οι Έλληνες. Το 1778 η Ελληνική Εμπορική Εταιρία πέρασε υπό την Βασιλική προστασία και υπαγότανε στην αυτοκρατορική καγκελαρία.

Η ελληνική κοινότητα στο Μπρασόβ

Οι Έλληνες έμποροι παίρνουν μ’ αυτόν τον τρόπο μια σειρά προνομίες, όπως το δικαίωμα για ελεύθερο εμπόριο, το δικαίωμα να εκλέξουν μόνοι τους δικαστικούς τους και τους ένορκους τους στα προβλήματα της εμπορικής εταιρίας. Ήταν, επίσης, απαλλαγμένοι από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και τους δόθηκε το δικαίωμα να έχουν την δική τους εκκλησία. Από την επιθυμία και την ανάγκη μιας ελληνικής εκκλησίας για όλους τους χριστιανούς ορθόδοξους, άρχισε η συλλογή πόρων για το κτίσιμο ενός ορθόδοξου ναού.

Ο ποιο σημαντικός δωρητής και αυτός που θεωρείται ο κύριος κτήτορας του ναού, ήταν ο Παναγιώτης Χατζινίκος, ένας πλούσιος Έλληνας έμπορας, μια ακόμη απόδειξη όντας η μικρή πλακέτα με το όνομα του που βρίσκεται ακόμα στο νεκροταφείο της εκκλησίας της Αγίας Τριάδος, και σε άλλα έγγραφα της εποχής. Επίσης, και άλλοι ορθόδοξοι από την πόλη συμμετείχαν στην οικοδόμηση της εκκλησίας είτε με χρήματα, είτε με χέρι εργασίας.

Το 1786 ο Δικαστής της πόλης δέχεται το κτίσιμο της εκκλησίας, αλλά «μόνο στο βάθος της αυλής, με την προϋπόθεση να μην αλλάξουν τη σκεπή του μπροστινού κτιρίου, να μην χτίσουν πύργο, καμπάνα και σήμαντρο», προϋπόθεση η οποία ήταν δικαιολογημένη από την αυστρο-ουγγρική πλειοψηφία της εποχής και από την καθολική θρησκεία η οποία κυριαρχούσε τον τόπο.

Σήμερα η εκκλησία της Αγίας Τριάδος βρίσκεται στην οδό Γ. Μπαρίτσιου 12 και θεωρείται ιστορικό μνημείο. Η αρχιτεκτονική της είναι χαρακτηριστική για το XVIII-ο αιώνα. Στηριγμένη στο προστατικό τείχος του κάστρου, η εκκλησία είναι χτισμένη σε σχήμα σκάφους, από πέτρα και τούβλα, με την σκεπή από κεραμίδια τα οποία τελειώνουν σε ημικύκλιο προς τα πάνω, με τους εσωτερικούς θόλους να κλείνουν σε κομψές καμπύλες, ολόκληρο το κτίριο παρουσιάζει ενότητα τρόπου και σύνθεσης. Η πρόσοψη της εκκλησίας έχει κατασκευαστεί σε, προσαρμοσμένο στον τόπο, στιλ μπαρόκ και παρουσιάζει πλούσια διακοσμητική τέχνη σε ανάγλυφα με λουλούδια και φυτά. Γύρο από την εκκλησία και στο ελληνικό σχολείο, συγκεντρώθηκαν και εξαιρετικά μορφωμένοι άνθρωποι.

Η ελληνική κοινότητα στο Μπρασόβ

Ο τελευταίος απόγονος της πριγκιπικής οικογένειας Μπρινκοβεάνου (του οποίου ο τάφος βρίσκεται στο νεκροταφείο της εκκλησίας της Αγίας Τριάδος – δηλαδή στην Ελληνική Εκκλησία όπως την ονομάζουν οι κάτοικοι του Μπρασόβ) έζησε στο Μπρασόβ τα τελευταία χρόνια της ζωής του, είχε στενές σχέσεις και επαφές με τους Έλληνες και όλη την περιούσια του σε ελληνικά βιβλία την χάρισε στην Ελληνική Κοινότητα.

Μέχρι την αρχή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελληνική Κοινότητα συνέχισε να υποστηρίζει την εκκλησία και το σχολείο. Άμεσος μετά τον πόλεμο, άρχισαν τα προβλήματα που υπέβαλαν περιορισμό στις δραστηριότητες των Ελλήνων. Αυτά τα προβλήματα αποκορυφώθηκαν με την κατάσχεση των ακινήτων και των αγαθών της κοινότητας, εξαιτίας της πολιτικής της εποχής, το 1976. Χωρίς δικαιώματα και εξαιτίας τις συνθήκες στις οποίες έπρεπε να υποταχτούν, τα μέλη της κοινότητας σταμάτησαν επίσημα τις δραστηριότητες τους, το μόνο μέρος όπου μπορούσαν να συναντιούνται ήταν η εκκλησία τους.

Το 1990, αμέσως μετά την αλλαγή του καθεστώτος, έγινε η ανασύσταση της Ελληνικής Κοινότητας. Τα μέλη της είναι απόγονοι των παλιών Ελλήνων εμπόρων, Έλληνες που βρέθηκαν μακριά από την πατρίδα τους εξαιτίας των πολιτικών γεγονότων μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πολλοί φιλέλληνες.